VEEL VOORKOMENDE PROBLEMEN.
Vrijblijvende adviezen bedoeld om de speler meer kennis over en begrip van zijn/haar instrument en strijkstok te geven om zodoende het speelplezier te verhogen en het instrument tijdig te onderhouden.
HET INSTRUMENT
Onderhoud
-Regelmatig met zachte droge doek hars afvegen.
-Toets met beetje alcohol op een doekje reinigen. Leg schone doek ter bescherming over instrument onder toets.
-Eventueel snaren met beetje alcohol op een doekje reinigen.
Let op!
-Voorzichtig bij f-vleugels (geen druk uitoefenen).
-Weinig alcohol bij toets reinigen.
-Voor grondig reinigen naar de vioolbouwer.
Snaren
-Opzetten: één voor één, goed inhaken onder, boven ~7 mm. door gaatje in sleutel, halve slag naar binnen, kruisen, naar buiten opdraaien.
-De snaar zal zelf de sleutel naar binnen trekken, sleutel kan niet los schieten.
Let op!
-Snaren niet te lang: anders klemt deze zich vast tussen gaatje en sleutelkast.
Zonodig stukje afknippen (niet te veel!).
-Veelvuldig breken van snaren:
kielhoutje boven maakt knik
groeven in kielhoutje te smal en/of te scherp
toetsoppervlak slecht
snaargaatje in sleutel te scherp
snaar loopt over andere sleutel heen (moeilijk stemmen!)
fijnstemmer heeft scherpe kant
groeven in kam te diep en/of te scherp
Sleutels
-Werken op wrijving. Goed passen noodzakelijk. Glimmen beide raakvlakken rondom?
Alleen bij goed passen heeft sleutelpasta zin. Doe klein beetje op raakvlakken. -Snarengaatje ~ in het midden.
Let op!
-Sleutels te vast: te veel snaar op sleutel. (knip stukje snaar af);
sleutels lopen te droog. (beetje sleutelpasta op raakvlakken)
-Sleutels te los: sleutels passen niet; snaargaatje te veel naar binnen. Naar vioolbouwer.
snaar verkeerd opgedraaid (zie snaren)
Noodoplossing: krijt op raakvlakken.
Kam
-Moet rechtop staan. (Alt)viool of cello op de schoot met de pin naar je toe, kam tussen duimen en wijsvingers van boven tussen de snaren vastpakken, handpalmen op instrument laten rusten (bij cello: de armen), voorzichtig van boven terugdrukken.
-snaren moeten op de kam liggen, 1/3 snaardikte in kam.
-Ronding belangrijk i.v.m. rechter arm beweging.
Let op!
-Kam trekt steeds naar voren: snaren liggen te diep in kam; kam te veel krom getrokken; kam fout aangepast. Naar vioolbouwer.
-Beschadiging rechter C rand: kam te laag en/of te rond. Naar vioolbouwer.
Kielhoutje boven
-Heel belangrijk voor speelcomfort. Hoogte 1 snaardikte. Snaren maximaal 1/2 snaardikte in kielhoutje, 1/2 snaardikte boven toets.
-Kielhoutje moet 1/4 cirkel vorm hebben zodat snaar bijna zonder knik op kielhoutje aankomt, er over loopt en bijna zonder knik er afloopt. Elke andere vorm zal tot beschadiging van snaren en/of bijgeluiden leiden.
Let op!
-Snaren breken: kielhoutje doet de snaren te veel knikken; groeven te smal. Ga naar vioolbouwer.
Toets
-Moet iets hol en glad zijn. Randen niet te scherp.
Let op!
-Snaren slijten snel: groeven in toets. Naar vioolbouwer.
-Snaren maken bijgeluiden: toets heeft één of meerdere bobbels. Naar vioolbouwer.
Fijnstemmer
-Alleen bij stalen snaren (E viool en A altviool) en bij 4 stalen snaren op cello en altviool nodig bij 4/4 instrumenten. Kleinere instrumenten meestal 4 stuks.
Let op!
-Regelmatig terugdraaien.
-Bij voorkeur Hill model: veroorzaakt minder/geen beschadiging bovenblad.
-Fijnstemmers kunnen bijgeluiden veroorzaken.
DE STRIJKSTOK
De haren
-De haren moeten net ontspannen zijn wanneer de slof in z’n voorste positie is.
-De haren moeten allen van gelijke lengte zijn en parallel in een plat lint van slof naar punt lopen.
Let op!
-Draai altijd de stok af na het spelen, anders rekken de haren en verliest de stok z’n vorm.
-Was nooit de haren met alcohol.
-De haren zijn te lang: je kan de haren niet meer voldoende opspannen. Naar vioolbouwer.
-Sla nooit met de stok door de lucht om overtollig hars te verwijderen maar ga paar keer met duim door de haren. Hars verstuift vanzelf.
Het leertje
-Vervang tijdig. Laat er geen gat ontstaan. Dit veroorzaakt grote schade aan de stok.
De kopplaat
-Laat afgebroken witte puntje snel herstellen om erger te voorkomen.
Haren inharsen
-Hars regelmatig een beetje en niet ineens heel veel. Bij elke dag spelen is één à twee keer per week ruim voldoende.
Nieuwe haren wanneer:
-te lange haren.
-haren zijn onregelmatig lang.
-te weinig haren.
-te vieze haren (evt. laten wassen met water en zeep).
-de haren zijn versleten: de schubben op de haren nemen geen hars meer aan waardoor ze minder grip op de snaren hebben.
ALGEMEEN
Het vak van vioolbouwer is een zeer moeilijk en gespecialiseerd vak.
Een grondige vakopleiding is noodzakelijk. Minimaal vijf jaren werkervaring in andere bedrijven opdoen is naar mijn mening essentieel.
De grootste schade aan instrumenten en strijkstokken wordt aangebracht door ondeskundige mensen die aan instrumenten en strijkstokken werken.
Informeer van tevoren goed naar o.a.:
-Opleiding en diploma’s (soort en waarde)
-Serieusheid van de vioolbouwzaak (b.v. eventueel inschrijfnummer Kamer van Koophandel (zegt niks over vakkennis!))
-Lidmaatschap vakverenigingen
-Ervaring
-Reputatie
-Garanties
Laat U bij twijfel informeren door b.v. een vakvereniging.